Gizartearen talentu eta balio berrien eskasia izan zen Koop2040 bigarren eztabaida foroaren gai nagusia, eta 46 kooperatibista bildu zituen atzo, martxoak 11, ArantzazuLaben.
Okestrako Ane Izulainek eta MONDRAGONeko lehendakariorde ohi Javier Sotilek gaiei hasiera eman zioten, ondoren kooperatibista taldeek osatutako eztabaida mahaietan eztabaidatzeko.
Ane Izulainek ‘Balio berriak gizartean‘ gaia zentratu zuen ‘Lanaren gaineko balio sozialen bilakaera‘ aurkezpenarekin.
Testuinguruan kokatzeko, Euskal Herria aldaketa nabarmena izaten ari da gizarte balioetan, eta horrek eragin sakona du lan eta antolaketa dinamiketan. Tradizionalki, lana eta lan-egonkortasuna funtsezko alderdiak izan dira Euskadiko pertsonen bizitzan, baina paradigma hori aldatzen ari da. Gaur egun, belaunaldi berriak eta, oro har, profesionalak, lan egonkortasuna baztertu gabe, ongizate pertsonala, lan bizitzaren eta bizitza pertsonalaren arteko kontziliazioa eta garapen emozionala lehenesten ari dira, enpresa batekiko edo, oro har, gizartearekiko konpromisoaren eta leialtasunaren gainetik.
Eredu indibidualistago bateranzko ikuspegi aldaketa horrek, non ongizate pertsonala baita lan erabakien erdigunea, euskal enpresen antolaketa ingurunea eraldatzen ari da, malgutasunari, ongizate politikei eta gobernantza modu berriei dagokienez eskaera berrietara egokitzera behartuz.
Hauek dira, laburki, bere ponentziatik atera ahal izan ziren ondorio nagusiak, egungo gizartean lanari dagokionez nagusi diren balioen errealitatearen marrazkia egiten saiatzen direnak:
- Indibidualismo maila handia.
- Pertsonen lehentasunen artean lanaren garrantzia murrizten da.
- Lanaren gaineko lehentasunak: soldata, lan-ordutegia eta helburua.
- Gainera (batez ere gazteen artean): osasun mentala, ongizatea, egonkortasuna, giro ona eta tratu ona.
- Lanean euskarak duen presentziaren balorazioari buruzko polarizazioa.
- Genero-aldea erantzukizun handia baloratzerakoan: emakumeek gutxiago baloratzen dute.
- Lidergoa ahalduntzearen eta elkarrizketaren bidez (Z belaunaldia).
Enpresetako talentu eskasia
Javier Sotilek, berriz, enpresetako talentu eskasiaren egungo arazoari heldu zion.
Testuinguruan jartzearren, Euskal Autonomia Erkidegoko jaiotza-tasa baxuak eragin nabarmena du gazteen lan-eskuaren eskuragarritasunean eta lanpostuak berritzean sektore guztietan, bereziki funtsezko sektoreetan, hala nola industrian eta teknologian. Jaiotza-tasa txikia eta gazte kualifikatuen emigrazioa konbinatzeak hutsune bat sortzen du, eta hutsune horrek mugatu egiten du enpresek erretiratzeko gertu dagoen esperientziadun langileen sorkuntza ordezkatzeko duten gaitasuna. Fenomeno horrek, enpresen jarraitutasunari eragiteaz gain, euskal ekonomiaren iraunkortasunari ere eragiten dio, eta talentua atxikitzeko eta garatzeko estrategia eraginkorren premiazko beharra sortzen du.
Irtenbide posibleen artean, Sotilek adierazi zuen komenigarria dela kanpoko pertsonak erakartzea; pertsonak prestatzea eta haztea; pertsonak beste jarduera batzuetara mugitzea eta hazkunde sektoreak aukeratzea eta eskulan dentsitate handiko sektoreak uztea.
Gainera, kooperatibismotik berariaz antola daitezkeen beste irtenbide batzuk planteatu zituen:
- Konponbidean erantzukizuna hartzea.
- Eredu kooperatiboa sustatzea alternatiba gisa.
- Jendea gaurko eta biharko erakartzea eta prestatzea.
- Kontakizun kooperatiboa birdefinitzea, balio eta eskaera berrietara egokituz.
- Pertsonekin arriskuak hartzea: lasterketa kurba azkarrak.
- Etorkinen talentua sartzea.
- Soldata eta lan malgutasuna bultzatzea.
- Emigratu duten gazteen ezagutza txertatzea.
Hurrengo saioa apirilaren 8an izango da, eta eztabaidatu beharreko gaia: ‘Digitalizazioa eta AA, energia, jasangarritasuna eta etxebizitza ‘.
Ane Izulain
Javier Sotil
