Digitalizazioaren eta AA, Jasangarritasuna eta Energia eta Etxebizitzaren erronkak, atzo Gandiaga Topagunean egin zen hirugarren Koop2040 foroan eztabaidagai.
Ikerlaneko Aizea Lojok lehen erronkari heldu zion, Adimen Artifizialaren digitalizazioak eta hedapenak planteatzen dituzten erronkak ardatz hartuta.
Digitalizazioa eta adimen artifiziala (AA) sakon ari dira eraldatzen euskal ekonomiaren eta gizartearen esparru guztiak: industria ekoizpenetik hasi eta hezkuntzara, administrazio publikora edo gizarte ongizatera arte. Teknologia horiek lehiakortasuna bultzatzeko, bizi-kalitatea hobetzeko eta zerbitzu publikoak modernizatzeko aukera estrategikoak eskaintzen dituzte. Hala ere, Euskadirentzat kudeaketa espezifikoa eskatzen duten erronka garrantzitsuak ere badituzte, batez ere arrakala teknologikoari, azpiegitura globalekiko mendekotasunari eta desberdintasun ekonomiko, sozial eta kulturalak iraunaraz ditzaketen joera algoritmikoei dagokienez.
Lojok hiru ataletan banatu zuen bere esku hartzea: lehiakortasunerako eta negoziorako AA; AA, laguntzarako eta efizientziarako barne tresna gisa; eta AAk Euskadin dituen erronkak eta inpaktua. “Inflexio puntu batean gaude”, ohartarazi zuen, “AA eta digitalizazioa jada ez dira aukera bat, lehiarako biziraupen kontu bat dira. Lehen diferentziala zena, orain merkatuan jarraitzeko gutxienekoa da ”.
Energia eta Jasangarritasuna
Ondoren, Energiaren Euskal Erakundeko (EEE) Guillermo Basáñez-Unanuek Energiaren eta Iraunkortasunaren erronkari heldu zion.
Jasangarritasun energetikoa eta ekologikoa funtsezko zutabe estrategikoetako bat da Euskadin garapen jasangarri eta erresilientea bermatzeko. Klima aldaketaren ondorioak gero eta agerikoagoak diren eta politika globalek trantsizio ekologiko baterantz jotzen duten testuinguru batean, funtsezkoa da ekonomiak zein gizarteak ingurumena errespetatzen duten praktika jasangarriak hartzea. Eraldaketa horrek aldaketa sakona dakar ekoizpen, kontsumo eta gobernantza ereduetan, eta bat etorri behar du Nazio Batuen Garapen Jasangarrirako Helburuekin (GJH) eta neutraltasun klimatikoko Europako politikekin. Erronka hori ez da soilik klimaren eta ingurumenaren arloko eskaerei heltzea; aitzitik, aukera paregabea da eredu ekonomiko eta sozial orekatuagoa, lehiakorragoa eta etorkizunerako prestatuagoa eraikitzeko.
Hala, Basáñez-Unanuek adierazi zuen klima aldaketa dela espezie gisa aurre egin beharreko erronkarik handiena. Euskadiren kasuan, tenperaturen igoera orokorra, prezipitazioen erregimena aldatzea, uraren tenperatura berotzea, itsas mailaren igoera eta fauna eta flora espezie desberdinen aldaketetara ez egokitzeko arriskua aurreikusten dira, labore finkatuak barne.
Munduko emisioek mende amaieran tenperatura 2,5ºC-ra igotzea eragin dezaketen arren, egokitzapen klimatikoaren arloan munduan egindako aurrerapenak moteltzen ari dira eremu guztietan.
Etxebizitzaren erronka
Eta, azkenik, Bizikideko Pablo Moralesek etxebizitzaren erronkari heldu zion, elkarrizketa formatuan.
Euskal Autonomia Erkidegoan etxebizitza eskuratzeko zailtasun handiak daude, egiturazko eta egoeraren araberako faktoreen ondorioz. Etxebizitzaren prezio altuak (bai erosketan, bai alokairuan), lurzoru urbanizagarriaren eskasiak, higiezinen sustapenak gelditzeak eta merkatu libre eta babestuko etxebizitzen eskaintza eskasak areagotu egin dute bizitegi-krisia. Arazo horiek batez ere gazteei, errenta ertain eta baxuko familiei eta kolektibo kalteberei eragiten diete, eta etxebizitza duina eta eskuragarria lortzea eragozten dute.
Bestalde, dauden etxebizitzen parkea ez birgaitzeak (batez beste 45 urtetik gorako antzinatasuna dutenak) eta efizientzia energetikoaren erronkek indartu egiten dute politika publiko anbiziotsuagoen beharra eta etxebizitza kooperatibak bezalako eragileen esku-hartzearen beharra, irtenbide berritzaileak eta jasangarriak eskaintzeko.
Koop2040ren dinamika ekainaren 19an hasiko da berriro (data berria!), egindako hiru eztabaida jardunaldien ondorioekin.
Saioaren argazki-bilduma.
Guillermo Basañez – Unanue (EVE)
Aizea Lojo (Ikerlan)
Pablo Morales (Bizikide)
